Анотація
Правовий режим майна подружжя регулюється законодавством усіх країн світу. В одних країнах (Україна, Голландія, Італія) презюмується спільність майна подружжя; в деяких (Німеччина, Греція, Кіпр) передбачено особливий режим – спільності доходу в шлюбі; в інших (Австрія) – роздільність майна подружжя з певними обмеженнями. Незважаючи на загальні вимоги законодавця, у всіх країнах дозволено, за взаємною згодою подружжя, змінити правовий режим майна з приватної власності на спільну власність шляхом укладення шлюбного договору. Запропоновані законодавцем умови шлюбного договору загалом мають як спільні, так і відмінні ознаки, тому слід зважати на законодавство тієї країни, де укладається цей договір, з урахуванням підходу законодавця. Актуальність обраної теми пов’язана з тим, що на сьогодні багато шлюбів укладаються особами різних національностей, які проживають у різних країнах, мають майно за кордоном. У таких міжнародних шлюбах завжди виникає питання про те, під законодавство якої країни підпадає їхній конкретний випадок. Тому актуальним є розгляд окресленої теми з елементом порівняння вимог законодавства в окремих країнах. Метою статті є аналіз законодавства і практики України, Німеччини, Франції, Греції, Кіпру, Австрії та інших країн щодо правового режиму майна подружжя та вирішення питання із застосування законодавства подружжям, які проживають у певних країнах. Під час написання статті було використано систему методів пізнання філософського, загальнонаукового та спеціального рівнів. На підставі проведеного дослідження зроблено висновки про те, що правовий режим майна подружжя визначається залежно від того, ким він встановлений – законодавцем чи самими учасниками майнових відносин – подружжям. Автором статті надано рекомендацію щодо ширшого застосовування договірного режиму майна подружжя, за якого подружжя чітко визначать положення щодо спільності та роздільності всього майна, набутого у шлюбі
Як цитувати
In accordance with DSTU 8302:2015:
Надьон В. Правовий режим майна подружжя за законодавством України та європейських країн. 2025. № 2 (5). С. 66-76. https://doi.org/10.69724/2786-8834-2025-5-2-66-76
According to the international style of APA:
Nadon, V. (2025) Legal Regime of Spousal Property Under the Legislation of Ukraine and European Countries. С. P. Journal, 2 (5). https://doi.org/10.69724/2786-8834-2025-5-2-66-76 [in Ukrainian].
Посилання
- Prostibozhenko, O. S. (2016). The legal regime of spouses’ property by the legislation of the european states: the comparative and legal analysis, directions of harmonization Visnyk ONU im. I. I. Mechnikova. Pravoznavstvo, 21(1[28]), 111–129 [in Ukraine].
- Safonchyk, O. I. (2008). Concept and types of the legal regime of spouses. Aktualni problemy derzhavy i prava. Retrieved from http://www.apdp.in.ua/v38/21.pdf [in Ukraine].
- Alcón, A. P. (2024). Notes on the autonomy of spouses in determining the marital or private nature of assets. Actualidad Juridica Iberoamericana. https://www.scopus.com/inward/record.uri?eid=2-s2.0-85196881626&partnerID=40&md5=6d9f43894cfbb2b7ac749900a5c8bd80 [in English]
- General Civil Code for all German hereditary lands of the Austrian Monarchy StF: JGS No. 946/1811. https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=10001622 (accessed: 15.04.2025) [in German].
- Becker, E. (2010). The Franco-German Agreement on an Elective ’community of Aaccrued Gains’ matri-monial Property Regime. European Parliament. http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/note/join/2010/425658/IPOL-JURI_NT(2010)425658_EN.pdf. [in English]
- German Civil Code. URL: https://www.gesetze-im-internet.de/bgb/ (accessed: 20.04.2025) [in German].
- Council Decision (EU) 2016/954 (2016, June 9) authorising enhanced cooperation in the area of jurisdiction, applicable law and the recognition and enforcement of decisions on the property regimes of international couples, covering both matters of matrimonial property regimes and the property consequences of registered partnerships. https://eur-lex.europa.eu/eli/dec/2016/954/oj/eng (accessed: 15.04.2025) [in English]
- Greek Civil Code. (1984) last modified: 09.09.2022 URL: https://www.lawspot.gr/nomikes-plirofories/nomothesia/astikos-kodikas (accessed: 15.04.2025) [in Greek] Fuentes Bueso, M. (2020) The autonomy of the will in family law. Bulletin of the Spanish Association of Registrars. 82. [in Spanish]
- Act to standardise the law on marriage and divorce in Austria and the rest of the Reich (1938). 6. StF: dRGBl. I S 807/1938 (GBlÖ Nr. 244/1938). https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=10001871 (accessed: 18.04.2025) [in German].
- Hrabar, D. (2022). Controversy over court jurisdiction and business shares in the light of marital property. Zbornik Pravnog fakulteta u Zagrebu, 72 https://www.scopus.com/inward/record.uri?eid=2-s2.0-85134154664&doi=10.3935%2fzpfz.72.12.05&partnerID=40&md5=c41cb6af06b426026a9d75d44b18df5b (https://doi.org/10.3935/zpfz.72.12.05) [in Croatian; in English]
- Boele-Woelki, К., Ferrand, F., González-Beilfuss, C., Jänterä-Jareborg, M., Lowe, N., Martiny, D. & Pintens, W. (2013) Principles of european family law regarding property relations between spouses. Intersentia [in English]
- The spouses property relations (Regulation) (1991) (Amendment) Republic of Cyprus Law No 232/1991. https://www.olc.gov.cy/olc/olc.nsf/59F9FA35220F640DC225860D002DAF75/$file/The%20Spouses%20Property%20Relations%20[Regulation]%20[Amendment]%20Law,%202008.pdf (last accessed: 15.04.2025). [in English]
- Scherpe, J. M. (2024). Matrimonial property and marital agreements in comparative perspective. In M. Briggs, & A. Hayward (Eds.), Research Handbook on Family Property and the Law. Article 19 Edward Elgar Publishing. https://doi.org/10.4337/9781802204681.00028 [in English]
- Council Regulation (EU) 2016/1103 (2016, June 24) implementing enhanced cooperation in the area of jurisdiction, applicable law and the recognition and enforcement of decisions in matters of matrimonial property regimes https://eur-lex.europa.eu/legal-content/DE/TXT/?uri=uriserv:OJ.L_.2016.183.01.0001.01.DEU&toc=OJ:L:2016:183:TOC. (accessed: 15.04.2025) [in English].
- Council Regulation (EU) 2016/1104 (2016, June 24) implementing enhanced cooperation in the area of jurisdiction, applicable law and the recognition and enforcement of decisions in matters of property consequences of registered partnerships https://eur-lex.europa.eu/legal-content/DE/TXT/?qid=1471334883077&uri=CELEX%3A32016R1104 (accessed: 15.04.2025) [in English].